7 klasycznych ciekawostek o fortepianach i pianinach

Zależnie od modelu fortepiany ważą od 200 do nawet 500 kilogramów. Najkrótsze - fortepiany gabinetowe - mają od 140 do 180 cm długości. Największe fortepiany koncertowe dochodzą z kolei do nawet 3 metrów (największy fortepian w historii miał 604 cm długości - choć według niektórych źródeł jeszcze dłuższy był instrument zbudowany przez pewnego Nowozelandczyka; miał 7 metrów). Większa długość to większe pudło rezonansowe - a to oznacza lepszy i donośniejszy dźwięk.

#2.

Najdroższy fortepian w historii wyprodukowano całkiem niedawno - z okazji igrzysk olimpijskich w Pekinie w 2008 i po raz pierwszy zagrano na nim podczas ceremonii otwarcia. Misternie wykonany instrument w przezroczystej obudowie zachwycił swoim brzmieniem, a potem… ceną. Sprzedano go anonimowemu kupcowi za cenę przekraczającą 3,2 miliona dolarów.

#3.

Obsługa fortepianu nie ogranicza się do „wcisnąć, żeby grało; puścić, żeby przestało”. Każdy fortepian składa się z nawet 12 tysięcy części, z czego 7,5 tysiąca jest bezpośrednio odpowiedzialnych za generowany dźwięk. W ciągu roku od zakupu nowy fortepian musi być nastrojony co najmniej czterokrotnie. W późniejszych latach - nieintensywnie wykorzystywany fortepian można stroić tylko dwa razy. Rozstrajanie się powodowane jest pracą materiałów oraz zmiennymi warunkami, np. temperaturą.

#4.

Fortepiany są stosunkowo młodymi instrumentami - pierwsze wzmianki o nich pochodzą z przełomu XVI i XVII wieku, kiedy w listach do księcia Modeny zadebiutowała nazwa „piano e forte”. Czego w rzeczywistości dotyczyła, nie do końca wiadomo. Pierwsze prawdziwe fortepiany, od których te współczesne wywodzą swoją formę, zbudował Bartolomeo Cristofori w 1689 lub 1709/1711 roku.

#5.

Kolejną różnicą pomiędzy fortepianem a pianinem jest możliwa do osiągnięcia szybkość gry. Pod tym względem pianino z pionowo rozpiętymi strunami pozwala na mniej, ponieważ przed ponownym uderzeniem w klawisz trzeba go całkowicie zwolnić. W przypadku gry na fortepianie, by zagrać dźwięk ponownie, wystarczy odpuścić klawisz jedynie częściowo. W ten sposób łatwiej o serię szybkich, następujących po sobie tonów.

#6.

Kość słoniowa faktycznie używana była do produkcji drogich fortepianów - szlachetne instrumenty wymagały szlachetnych materiałów. Od lat 40. XX wieku zupełnie zaprzestano jednak tego zwyczaju. Wszystkie klawisze wykonuje się z plastiku, który pokrywa się specjalnym lakierem (od którego zresztą wzięła się nazwa „lakier fortepianowy”).

#7.

Rekord Guinnessa w kategorii „najdłuższy koncert fortepianowy w historii” należy do Polaka. Romuald Koperski grał nieustająco przez 103 godziny i 8 sekund. Sławetny wyczyn miał miejsce w styczniu 2010 roku. Oprócz tego, że zawodowym pianistą, Koperski jest też podróżnikiem, pisarzem, pilotem samolotowym i przewodnikiem po Syberii.

Źródła: 1, 2, 3